อิทธิบาท ๔
(คุณเครื่องให้ถึงความสำเร็จ, คุณธรรมที่นำไปสู่ความสำเร็จแห่งผลที่ มุ่งหมาย — Iddhipàda:
path of accomplishment; basis for success)
๑. ฉันทะ (ความพอใจ คือ
ความต้องการที่จะทำ ใฝ่ใจรักจะทำสิ่งนั้นอยู่เสมอ และปรารถนาจะ ทำให้ได้ผลดียิ่งๆ
ขึ้นไป — Chanda:
will; zeal; aspiration)
๒. วิริยะ (ความเพียร
คือ ขยันหมั่นประกอบสิ่งนั้นด้วยความพยายาม เข้มแข็ง อดทน เอาธุระ ไม่ท้อถอย — Viriya: energy; effort;
exertion; perseverance)
๓. จิตตะ (ความคิดมุ่งไป
คือ ตั้งจิตรับรู้ในสิ่งที่ทำและทำสิ่งนั้นด้วยความคิด เอาจิตฝักใฝ่ไม่
ปล่อยใจให้ฟุ้งซ่านเลื่อนลอยไป อุทิศตัวอุทิศใจให้แก่สิ่งที่ทำ — Citta: thoughtfulness; active
thought; dedication)
๔. วิมังสา (ความไตร่ตรอง หรือ ทดลอง คือ
หมั่นใช้ปัญญาพิจารณาใคร่ครวญตรวจตราหา
เหตุผลและตรวจสอบข้อยิ่งหย่อนในสิ่งที่ทำนั้น มีการวางแผน วัดผล
คิดค้นวิธีแก้ไขปรับปรุง เป็นต้น — Vãma§sà: investigation; examination;
reasoning; testing)
ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
ไม่มีความคิดเห็น :
แสดงความคิดเห็น